ظروف لعابی
در قرون ۹ و ۱۰ میلادی، ظروف لعابی در خاورمیانه و روسیه تغییراتی را در تکنیک منعکس می نمودند که جلوه های پیچیده و دقیقی از شیشه های رنگی ایجاد نمود. در قرن ۱۵، صنعتگران به سوی پیچیدگی و سبک های گوناگون گرایش یافتند. ظروف لعابی و ماگ لعابی این دوره ها در حال حاضر از ارزش بسیاری برخوردار می باشند، به این دلیل که نمایانگر صنایع دستی خیلی دقیق و ظریفی می باشند.
لعاب کاری ظروف
لعاب کاری و مینا کاری معمولا برای آثار هنری تا قرن ۱۸ به کار برده می شد. آلمان به دلیل اولین ظروف چدنی لعابی معروف است. در آن زمان ورق مینا کاری شده نیز در سوئد تولید می گردید. با پیشرفت تولید فلز در اواخر دهه ۱۸۰۰، ورقهای میناکاری شده کیفیت بهتری یافتند و اتصالات و دستگیره های فلزی به اشکال با دوام تری تبدیل شدند. جهت داشتن ظروف لعابی با کیفیت خرید ظرف بنشاد را توصیه می نماییم.
ظروف سرامیکی لعابی چیست؟
لعاب سرامیکی اغلب از ترکیباتی همانند کوارتز، فلدسپات و اکسیدهای فلزی مثل سرب تشکیل گردیده است. هر یک از این ترکیبات دارای بافت و درشتی متفاوتی می باشند که بعد از آسیاب به یک شکل تبدیل می شوند.
لعاب دادن روی ظـروف
مواد لعاب را ابتدا آسیاب نموده و سپس به طور خمیری نرم و نازک آماده می شوند. سرامیک های تولید شده با هر طرح و شکلی بایستی پیش از ورود به کوره و پخت نهایی لعاب شوند. ظروف لعاب دار پیش از ورود به کوره به طور کامل با این خمیر پوشیده می شوند.
به صورتی که در یک محفظه بزرگ که ظروف سرامیکی در آن غوطه ور شده اند خمیر خیلی نازکی از ترکیب لعاب وجود دارد.
بعد از غوطه ور شدن کامل در مدت زمان مشخص، سرامیک از محفظه خارج شده و وارد کوره می گردد تا در دمای مشخصی خشک شود. دما در این مرحله خیلی مهم است و بایستی از قبل روی دمای مناسب تنظیم شود.
انواع ظروف لعاب دار
ظروف فلزی لعابدار: ظروف فلزی خیلی زود زنگ می زنند و جهت جلوگیری از زنگ زدن ظـروف فلزی روی آنها را با لعاب می پوشانند. دوام ظروف لعابدار فلزی در مقابل رطوبت بسیار بیشتر می باشد.
نکات مهم ظـروف لعابی
ولی بایستی توجه داشته باشید که ظـروف لعابدار فلزی نباید در معرض گرما یا سرمای شدید قرار گیرند به این دلیل که احتمال ترک خوردن و آسیب دیدن لعاب وجود دارد. ضربات نیز میتواند به لعاب آسیب برساند. نوعی ظروف میناکاری فلزی به رنگ زرد کم رنگ که چند سال پیش بیشتر رایج بود. و در بیشتر آشپزخانه های قدیمی بهترین نوع میناکاری فلزی می باشد.
ظروف سرامیکی لعابی
پایه این ظروف سرامیک، سفال و پودر چینی می باشد. از لعاب سرامیکی جهت ماندگاری و جلا بیشتر استفاده می گردد. این لعاب بصورت خمیری نازک و به طور کامل یکدست می باشد که میتواند سوراخ های ریز روی سرامیک را بپوشاند. ظروف لعاب دار ارزش بیشتری می یابند و خریداران بهتری دارند. اگر از لعاب مناسب برای این ظروف استفاده شود از لحاظ دما و پخت مشکلی نخواهند داشت.
انواع لعاب روی ظروف لعاب دار
- لعاب بی رنگ ظروف: ترکیبی از کلسیم، سیلیس و خاک رس چینی سفید که به خوبی آسیاب شده و نرم شده باشد میتواند لعاب بی رنگی ایجاد نماید. این لعاب معمولا جهت پوشاندن سطوح چینی به کار برده می شود.
- لعاب بی رنگ رنگ خاصی ندارد و تنها موجب افزایش شفافیت، براقیت و ماندگاری ظروف چینی می گردد و در نتیجه کار نهایی گران تر می باشد.
- لعاب رنگی ظـروف: لعاب های رنگی در چندین رنگ گوناگون وجود دارند که از لحاظ ترکیب متفاوت هستند.
- وجود اکسید مس در خمیر لعاب رنگ آبی به ظـروف لعاب داده می دهد. افزودن اکسید آهن به خمیر لعاب رنگ سبزی به آن می دهد. افزودن کرومات سرب میتواند موجب رنگ زرد و بنفش کاسیوس شود.
- لعاب رنگی بیشتر روی ظـروف سفالی لعابدار انجام می گیرد.
- لعاب کدر ظـروف: این لعاب از ترکیب SnO2، PbO، SiO2، Pb3O4، نمک و کربنات سدیم به دست می آید. این ترکیب بصورت پودر و رقیق شده جهت پوشاندن ظروف چینی تقلبیبه کار برده می شود.
آیا ظرف لعابی برای سلامتی مضر است
ملامین در زمان گرم شدن، فرمالدئید را تبخیر می نماید. آلومینیوم می تواند موجب زوال عقل شود. لعاب شباهت زیادی به شیشه دارد. حدودا از همان مواد تشکیل شده است. مواد معدنی همانند ماسه کوارتز، بوراکس، فلدسپات، فلورسپات و سودا ذوب شده و به لعاب تبدیل می گردند. همینطور بعضی اکسید های غیر سمی جهت اصلاح خواص لعاب وجود دارد. حتی با حرارت دادن، هیچ ماده سمی آزاد نمی شود.
مزیت های ظروف لعابی و ماگ
- اولیه از همگی، لعاب از مواد اولیه طبیعی ایجاد شده است و بازدارنده از بازیافت شدن موادی که پوشش می دهد وجود ندارد، و خود نیز قابل بازیافت است.
- لعاب همانند یک لایه شیشه ای روی آهن می باشد که به تمام مواد غذایی اجازه می دهد طعم طبیعی و خالص خویش را نگه داری کنند.
- هسته فلزی قدرتمند این قابلیت و امکان را داراست تا گرما را با‌گاز منتقل نماید. جا به جایی انرژی در سطح لعاب یکنواخت و سریع می باشد، بر این اساس فرصت پخت سوای از بین رفتن مزه کوتاه می گردد. این بدان مضمون می باشد که می توانید حرارت را زودتر کاهش دهید و در مصرف انرژی صرفه جویی کنید.
- ظروف لعابی به واسطه سطح صاف و صیقلی خویش، براحتی تمیز می شوند، نچسب بوده و طبیعتا ضد باکتری میباشند.
- ظرف لعابی تحت عنوان یک محصول مقاوم در برابر خراش شناخته می شود. با توجه به سطح شیشه ای لعاب، می توانید با خاطر راحت غذایتان را برش داده و از ظرف بیرون کنید.
- ظروف لعابی به دلبل دوام ذاتی مواد نخستین و تکنیک های بی نظیر تولیدشان بادوام است. و به نظر کیفیت نیز ماندگاری بالایی دارا می باشند و برای سال های خیلی طولانی میتوانید از آن استفاده کنید. رنگ ظرف لعابی محو نمی شود زیرا در قبال نور و روشنایی UV مقاوم می باشند.
- ظروف لعابی به آسانی قابل استفاده در اجاق گاز، فر و ماشین ظرفشویی می باشند، حتی جهت محافظت و ذخیره سازی مواد غذایی نیز بهتر می باشند.
- ظروف لعابی که جهت حفظ و ذخیره سازی مواد غذایی استفاد می شوند، جهت نگه داری باقی مانده غذا در یخچال فریزر یا این که یخچال ایده آل می باشند. این ماده در قبال اسیدهای غذایی مقاوم است. و مزه و بوی خوراک را به خود نمی گیرد و همینطور آلرژی زا نیست.
- ظرف لعابی برای عده ای که اهل مسافرت و کمپینگ می باشند مزیت های قسمت اعظمی دارا است. ظروف لعابی سبک وزن، قابل ازدیاد و در نهایت بسته بندی می باشند که آن را برای کمپینگ و قرار گیری در کوله پشتی ایده آل می کند. از آن جایی که داخل آن از فلز ایجاد شده است، ظروف لعابی از دوام و ماندگاری زیادی برخوردار است.
کاربرد های ظروف لعابی
پوشش شیشه ای ذوب شده به آسانی پاک می شود و روکش بیرونی سطحی نچسب تولید می کند و از آهن در قبال زنگ زدگی نگه داری می نماید و حفظ آن را نسبتاً بدون دردسر می سازد.
از ظروف لعابدار میتوان فارغ از مشکل برای باربیکیو و کمپینگ استفاده کرد، به این دلیل که لعاب تا دمای ۴۰۰ رتبه سانتی گراد در قبال حرارت با دوام می باشد. ظروف گریل و فر نیز از لعاب ساخته می شوند. آنها جایگزین خوبی برای سینی های آلومینیومی یکبار مصرف هستند که بیشتر زمان ها استفاده می شوند.
پس از گرم شدن، ظرف لعابی باید به آرامی خنک شود.
خنک شدن سریع با آب سرد می تواند منجر ایجاد شکاف در سطح خواهد شود. سطح شیشه همانند حتی می تواند تا حدی از در بین برود. اما این به کیفیت لعاب نیز بستگی دارا است.
ظروف لعابی از پر مصرف ترین ظروف در بازار مصرف هستند. این ظـروف لعابدار در اشکال گوناگونی با طرحها و صورتهای مختلفی عرضه می گردند که هر یک عملکرد خاصی دارا می باشند.
ظروف لعابی خوشگل و شکیل هستند و توانسته اند ذوق و سلیقه های متفاوت را به خویش جلب نمایند.
از نوعروسان جوان گرفته تا خانم های مسن تر تمامی چندین ظروف لعابی را در آشپزخانه ها دارند.
اولین ظروف آشپزخانه آمریکایی
توسعه هایی که در ارتباط ظرف لعابی ورق فلزی رخ بخشید، موجب تبدیل شدن ظروف لعابدار به اولین ظروف آشپزخانه آمریکایی شد که به ساخت انبوه رسید. ظروف لعابی برای وزن کم تر نسبت به سایر ظروف آشپزخانه، نظافت سهل تر و احتمال شکسته شدن کم تر گزینه استقبال قرار گرفتند. چیزی که آن را بسیار گرانبها می نماید، این است که سطحی نچسب دارا می باشد که جهت سرخ کردن و پخت و پز بهتر می باشد.
در زمانی که ظروف لعابی طرح ماتلد در ایالات متحده گزینه استقبال قرار گرفته بود.
برخی از کشورها در‌پی ظواهر معمولی تر بودند. ظروف لعابدار کلاسیک بریتانیایی اغلب سفید با تزئینات سرمه ای بود، اگرچه از رنگ های عمیق تر نیز به کارگیری می شد. در سوئد نیز رنگ کرم با کناره سبز بسیار پربازدید بود. میهن های دیگر ترکیبی از طرح های بی آلایش با تزئینات هنر عامیانه، همانند نقوش گل داشتند.
